Drevna sumerska pjesnikinja Enheduana jedinstvena je u čitavoj ljudskoj historiji – ona je prvi književni autor kojeg poznajemo po imenu. Iako postoje mnoge pjesme i priče koje su napisane prije njenog života, Enheduana je bila prva osoba koja se potpisala na svoje djelo. I to kakvo djelo!
Njen tekst ” Isparavanje Inane ” bio je toliko značajan da je vijekovima uticao na pisanje himni (antička književna forma odavanja počasti bogu ili značajnoj osobi).
Enheduana je živjela sredinom 23. vijeka pne. Bila je sumerska vrhovna sveštenica, a u zapisima na sumerskim glinenim tablicama opisuju je kao “kći Sargona Akadskog” – odnos koji se tumačio i doslovno i ritualno.
Njeno ime sastavljeno je od riječi “En” (vrhovna sveštenica), “hedu” (ukras) i “ana” (nebesa). Poznato je i kako je sebe nazivala otjelotvorenjem boginje Ningal, odnosno zemaljskom suprugom mjesečevog boga Nane.
Osim kao najstariji književni autor u historiji, Enheduana je poznata po brojnim umhetnički vruhednim himnama, naročito onima napisanim u čast boginje Inani, koje su ujedno i najstariji pisani opis božanstva. Kroz slavljenje svog ličnog odnosa s Inanom, Enheduana je dala najstariji sačuvani trag svuhesti pojedinca o svom unutrašnjem životu.
Njen najvažniji zadatak tokom života bio je da pomiri bogove Sumera i Akađana, nakon što je Sargon osvojio veoma važan grad Ur. Ona ne samo da je uspjela to da izvrši, već je i postavila standarde za poeziju i formu molitve koja će duboko utkivati na Bibliju i homerske himne, pa samim tim i na čitav tok svjetske književnosti.
(Global CIR/Newsweek)
