Dio evropskih zemalja koje učestvuju na samitu Novi putevi svile u Kini odbijaju da stanu uz saopštenje o trgovini koje priprema Kina jer nije dovoljni pažnje posvećeno poštovanju standarda na kojima insistira Evropa, saznao je AFP danas iz diplomatskih izvora.
Planirano je da se nakon dvodnevnog samita u organizaciji kineskog predsiednika Si Đinpinga, danas uveče objavi nekoliko saopštenja, od kojih je jedno posvećeno trgovini, a na njemu je radilo više zemalja EU uključujući Nemačku, Estoniju, Francusku, Grčku, Portugaliju i Veliku Britaniju.
Te zemlje su grupno odlučile da ne potpišu ovaj dokument jer ocjenjuju da u njemu nije dovoljna naglašena briga Evropljana za transparentnost tržišta javnih nabavki i socijalnih i ekoloških standarda, rekao je za AFP jedan diplomatski izvor u Pekingu.
Saopštenje koje priprema Kina predstavlja korak unazad u poređenju sa drugim tekstovima o međunarodnoj trgovini koje je Peking tokom prethodnih godina prihvatao, navodi taj izvor. Tekst je pregovaračima predstavljen prošle sedmice, u posljednji čas, a kineska strana je objasnila da nema mogućnosti za dalju promjenu sapštenja, navodi on.
Na samitu u Kini učestvuje više desetina zemalja koje su uključene u projekat izgradnje infrastrukture za trgovinu pod nazivom Novi putevi svile, koji je pokrenuo kineski predsjednik 2013. godine, i čijim nazivom se aludira na karavane koji su prolazili centralnom Azijom još u antičko doba. Kineski predsjednik se na skupu predstavio kao stub odbrane protiv protekcionizma. “Moramo da tražimo rezultate kroz veću otvorenost i saradnju i da odbacimo protekcionizam”, rekao je kineski predsjednik, iako zapadni poslovni krugovi često optužuju njegovu zemlju da favorizuje sopstvena preduzeća na unutrašnjem tržištu.
Kina ovim samitom pokušava da ojača ekonomske veze sa Azijom, Evropom i Afrikom, ali neki smatraju da inicijativa Novi putevi svile služi prije svega za podsticanje kineskog izvoza. “Veoma je značajno za nas i naša preduzeća da pozivi za projekte budu transparentni, da ne bude diskriminacije i da se poštuju međunarodni standardi. Mislim da ima prostora za napredak u tom pogledu”, izjavila je juče ministarka ekonomije Brigit Zipres. Većinu zemalja EU ne predstavlja lider države ili vlade, sa izuzetkom Španije, Italije, Grčke, Poljske, Mađarske i Češke.
Na samitu u Kini učestvuje i delegacija Srbije, predvođena premijerom Aleksandrom Vučićem, koja u toj zemlji boravi od 13. do 17. maja. Peking tvrdi da je inicijativa otvorena za sve, i pozvao je na samit i predstavnike Južne Amerike, poput Čilea i Argentine, što su učesnici pozdravili. “U vrijeme velikog iskušenja da se na krizu globalizacije odgovori izolacijom i zidovima, ova inicijativa pruža viziju povezanosti, saradnje i dijaloga”, naveo je šef grčke vlade Aleksis Cipras. U okviru privatizacija koje nameću kreditori, Atina je morala Kinezima da prepusti kontrolu nad lukom Pirej, čemu se Cipras prvobitno protivio.
Britanski ministar finansija Filip Hamond na skupu u Pekingu je pomenuo istupanje njegove zemlje iz EU i potrebu za pronalaženjem novih trgovinskih partnera. Velika Britanija je spremna da radi “na uspjehu ove inicijative sa svim partnerima Novih puteva svile”, rekao je Hamond. Ovaj veliki projekat, u koji je Kina spremna da uloži ogromne iznose novca, uključuje izgradnju i povezivanje infrastrukture, odnosno mreže puteva i željeznica od više od 13.000 kilometara za izvoz robe, kao i luke i industrijske parkove.
Najnoviji rezultat je polazak voza iz kineskog grada Jivua u London ovog mjeseca, 15. grad u Evropi, i najazapadniji u Euroaziji, koji je na ovaj način povezan sa Kinom, prenosi francuski javni radio RFI. Željeznici se u ovom projektu pridaje veliki značaj, uprkos tehničkim teškoćama u transportu usljed razlika u prugama u zemljama kroz koje prolazi, jer je četiri puta brži od brodskog transporta i 80 odsto jeftiniji od aviona.
Kineski predsjednik Si Đinping je na otvaranju samita najavio novih 113 milijardi eura za različite projekte na Novom putu svile, a samo Razvojna banka Kine je već predvidjela da odobri 800 milijardi eura invesitcija za 900 projekata. Ovaj skup je bojktovao veliki konkurent Kine i Aziji, Indija, a razlog je nezadovoljstvo zvaničnog Delhija trasom puta, navodi dopisnik RFI iz Nju Delhija. Konkretno, glavni autoput prolazi kroz pakistanski Kašmir, nad kojim Indija traži kontrolu već 70 godina.
(Global CIR/Agencije)
