Novozelandski naučnici objavili su da su napravili sistem upozorenja koji predviđa erupcije vulkana, prenio je “Guardian”. Dejvid Dempsi i Šejn Kronin sa Univerziteta Okland kažu da njihovo istraživanje pokazuje “paterne seizmičke aktivnosti prije erupcije što omogućava blagovremeno upozorenje”.
– Da je naš sistem bio tu prošle godine podigao bi uzbunu 16 sati pre smrtonosne erupcije vulkana – rekli su Dempsi i Kronin, podsećajući na tragediju kad je na Belom ostrvu 2019. poginuo 21 turista.
Njihovo istraživanje objavljeno je prošle nedjelje u magazinu “Nature Communications”.
“Guardian” navodi da Novi Zeland ima niz nadzornih instrumenata kojima operiše “GNS Science” koji mjeri kretanja i drhtanje zemlje. “GeoNet” sistem izvještava o hiljadama zemljotresa i rjeđim erupcijama vulkana koji se dešavaju u zemlji, ali ih ne predviđa.
Dempsi i Kronin su primijenili prošle podatke o erupcijama na “algoritmima za učenje mašina”, omogućavajući da se sagledaju paterni koji vode do erupcije.
– Prošlogodišnjoj erupciji prethodilo je 17 sati seizmičkih upozorenja – naveli su naučnici.
Geolozi se nadaju da će moći da prilagode ove podatke radi primjene na drugim vulkanima. Dempsi i Kronin kažu, međutim, da bi njihov sistem podigao uzbunu u četiri od posljednjih pet velikih erupcija na Bijelom ostrvu.
– Ali, mislimo da postoji dobra šansa da bi erupcije poput te iz 2019. ili veće bile detektovane – ističu oni.
Naučnici sada sarađuju sa “GNS Science” kako bi sistem postao operativan. Takođe su omogućili drugima da koriste njihove podatke u nadi da će poboljšati instrument.
