Naučnici su stvorili uređaj kojim se izvlači voda za piće iz vazduha uz pomoć sunčeve energije. Ovaj skupljač vode je toliko efikasan da radi čak i tamo gdJe je vlažnost vazduha samo 20 posto, što je uobičajeno u najsušnijim regionima na planeti.
Iako je nova tehnologija još daleko od komercijalne upotrebe, naučnici kažu da je ovo otkriće postavilo temelje za proizvod koji će omogućiti bezbjednu vodu za piće i u onim dijelovima svijeta gdje vlada nestašica. To bi moglo da promijeniti živote četiri milijarde ljudi koji nemaju pristup zdravoj vodi za piće najmanje mjesec dana godišnje.
U studiji objavljenoj u žurnalu Science, istraživački timovi predvođeni Evelin Vang sa MIT-a i Omarom Jagijem sa Univerziteta Berkli demonstrirali su kako njihov uređaj sakuplja vlagu iz vazduha i pretvara je u pijaću vodu.
Količina vode u atmosferi iznosi 10% vode u svim slatkovodnim jezerima na Zemlji, dakle, riječ je o potencijalno ogromnom izvoru. Tehnologija je zasnovana na materijalu nazvanom metalno-organski okvir (MOF) koji je Jagi razvio prije više od 20 godina. MOF nastaje spajanjem metalnih atoma i organskih molekula u porozne okvire sa ekstremno velikom površinom, rekao je Jagi u kratkom intervjuu za Newsweek.
“MOF su čvrsti i golom oku izgledaju kao pijesak u kome je svaka granula ‘izrešetana’ rupama u koje gasovi i molekuli koji nas zanimaju mogu biti odabrani, unijeti i zbijeni – na taj način je moguće uskladištiti obimne količine gasova u manjim kontejnerima”, objašnjava Jagi.
On i Vangova nedavno su udružili snage da razviju MOF uređaj koji može da prikuplja vodu. Njihov prototip radi tako što koristi kilogram posebno dizajniranih MOF kristala koji su kompresovani između solarnog upijača i ploče kondenzatora. “Dok vazduh prolazi kroz MOF materijal, voda ostaje zarobljena u majušnim porama nanometarske veličine i tu se zadržava.”
“Zagrijavanjem okolnom sunčevom svjetlošću, voda se oslobađa iz pora i kondenzuje kao rezultat razlike u temperaturi između materijala u uređaju i okoline. Posebno svojstvo ovog materijala koje sve ovo čini mogućem je da izvlači molekule vode iz vazduha, ali ih ne drži previše čvrsto, pa voda može biti sakupljena i oslobođena sa malom promjenom temperature.”
Kada su testirali uređaj, koji je veliki kao obična kutija za papirnate maramice, pokazali su da on može da prikupi 2,8 litara vode iz vazduha za 12 sati. Vlažnost vazduha u datoj situaciji bila je samo 20 do 30 posto. Takođe su izveli i testiranje na krovu, kako bi dokazali da uređaj funkcioniše i u realnim uslovima.
Uređaj je za sada samo dokaz koncepta, a tim naučnika vjeruje da može biti unapređen da duplira količinu sakupljene vode i da radi čak i na nižim nivoima vlažnosti vazduha. Plan je da se stvori sistem od 30 litara veličine manjeg kofera koji bi svakodnevno mogao da obezbjeđuje pijaću vodu za četvoročlanu porodicu. Evelin Vang procjenjuje da bi to moglo da se postigne u naredne dvije godine.
“Ovo je prvi materijal i uređaj koji može da zadrži i isporuči vodu pod takvim uslovima, zbog čega je potencijalno moguće da vodu dobiju one oblasti gdje je ima malo. Ovo prevazilazi pijaću vodu za kućne potrebe i otvara put da se MOF koristi za navodnjavanje velikih oblasti u poljoprivredi”, objašnjava Jagi.
“Pošto je ovaj uređaj pasivan, možete dosegnuti udaljene oblasti u kojima nema infrastrukture i često su veoma suhe, tako da je vlažnost niska. Ova tehnologija se može okrenuti tom tržištu i odgovoriti na potrebe tih ljudi”, dodala je Vangova.
(Global CIR/Newsweek)
